Čistka

Čistka je “čišćenje”, tj. sustavno uklanjanje osoba iz neke stranke, iz vlasti ili iz službe pojedinaca politički nepodobnih vodstvu. Ruska riječ “čistka” je iz prakse Stalinove boljševičke vlasti (1924. - 1953.) prešla u politički žargon drugih zemalja, pa i drukčijih stranaka. U ruskome to je prijevod latinskoga religijskog termina “lustratio” (očišćenje), koji je u naš jezik ušao kao “lustracija”. Uvriježilo se gledište da je čistka negativna pojava koju provode komunisti i njima slični međusobno i nad drugima, dok je lustracija pozitivna pojava jer je drugi provode nad komunistima. Sami komunisti su je katkada zvali “diferencijacija”. Bilo ih je i prije Stalinove “velike čistke” tridesetih godina: engleska vojska je “očistila” Parlament od “umjerenih” 1648., Cromwell je “očistio” sav Dom lordova, jakobinci su “očistili” umjerene revolucionare 1793., pa su i sami bili “očišćeni” giljotiniranjem 1794., Jiang Jieshi (Chang Kai-shek) je “očistio” komuniste iz Kumontanga u Nankinškom masakru 1927., Hitler je “očistio” konkurente u NSDAP u “noći dugih noževa” 1934. U nas pamtimo čistku “staljinista” 1948. (Goli otok), čistku Rankovića i pristaša iz UDB-e i drugih organa 1966., čistku “maspokovaca” (“proljećara” u Hrvatskoj) 1971. (Karađorđevo), čistku komunista koji nisu uskočili u HDZ u pravosuđu, policiji, na televiziji itd. 1991. U Hrvatskoj demokratskoj zajednici pamti se “čistka” Tuđmanovih kadrova (detuđmanizacija) 2000.